پرسش :

مدّ واجب در قرآن به چه معنا آمده؟ آيا از احكام تكليفي است؟


شرح پرسش :
پاسخ :
يكي از بحث‌هاي مهم علم تجويد، «مدّ و قصر» است. مدّ از احكامي است كه باعث زيبائي تلاوت قرآن مجيد مي‌شود و در علم تجويد براي آن قواعد معيّني را آورده‌اند.
«مدّ» در لغت به معناي «كشش» و در اصطلاح «امتداد صوت (كشيدن صدا) در حروف مدّي بيش از مقدار طبيعي.»[1] مي باشد. مدّ‌ اقسامي دارد يكي از آنها مدّ‌ متصل (مدّ واجب) است كه حرف مدّ (الف مدّي، ياء مدّي، واو مدّي) و سبب مدّ (همزه و سكون) در يك كلمه واقع شوند.[2] و حرف مدي به اندازه 4 الف يا 2 الف كشيده مي‌شود.[3] مانند: سوء ـ جاء ـ ضالّين و...
اصطلاح مدّ واجب، اصطلاح تجويدي است، نه فقهي و تكليفي. بنابراين چنانچه كسي قرآن را با مدّ قرائت نكند به لحاظ قرائت عربي، قرآن را صحيح نخوانده است؛ نه آن كه مرتكب گناهي شده باشد، لكن در خصوص نماز، كساني كه قائل به وجوب اين‌گونه مدّ در كلمات هستند، اشتباه در آن موجب بطلان نماز مي‌شود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. روانخواني و تجويد قرآن كريم، علي حبيبي، محمد رضا شهيدي.
2. حليه القرآن، سيد محسن موسوي، ج5.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . عبدالفاتح عبدالعتي القاضي، الوافي في شرح الشاطبيه في القراءت السبع، مكتبه السوادي، 1411ق، ص 72 و نيز: ابن الجزري، شرح طيبة النشر في القراءت العشر، بيروت، دار الكتب العلميه، 1418ق، ص 73 ـ 71.
[2] . همان، ص 72.
[3] . الطباطبائي، السيد محمد كاظم، العروة الوثقي، قم، انتشارات دار التفسير، 1376، ج1، ص501، مسأله 44.